Bir araştırmacı olarak, toplumsal yapıların bireylerle nasıl sürekli bir etkileşim içinde olduğunu düşündüğümde, 1977 yapımı İstasyon filmi dikkate değer bir “mekân‑kimlik” sahnesi sunuyor. Bu yazıda, filmin çekildiği yerleri sosyolojik bir perspektifle ele alırken, film aracılığıyla toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratiklerin nasıl biçimlendiğini de tartışacağım. “İstasyon” Nerede Çekildi? Mekânın Toplumsal Yansımaları Filmin çekim mekânları olarak en sık öne çıkan bilgiler, İstanbul’un Sarıyer ilçesine bağlı Tarabya semti ve çevresi ile Kocaeli’nin Gebze ilçesinde yer alan tren istasyonu alanlarıdır. [1] Tarabya sahil sahneleri mekan olarak kullanılırken, final sahnesinin Gebze’deki tren istasyonu alanında geçtiği belirtiliyor. [1] Bu mekânsal seçimler, filmin toplumsal yapıları…

İndirgenemez Ne Anlama Gelir? Toplumsal Yapıların Derinliklerinde Bir Analiz Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Araştırmacının Perspektifi Sosyoloji, insanların toplum içindeki rollerini ve bu rollerin toplumsal yapılarla nasıl şekillendiğini anlamaya çalışırken, bazen karşımıza “indirgenemez” kavramı çıkar. Bu terim, bir şeyin daha basit ya da temel bir biçime indirgenemeyeceğini ifade eder. Ancak toplumsal dünyada indirgenemezlik, sadece soyut bir kavram olmanın ötesine geçer. İnsanların kimlikleri, toplumsal normlara, kültürel pratiklere ve cinsiyet rollerine göre şekillenirken, bu dinamikler de zamanla indirgenemez hale gelir. Yani, toplumsal yapılar ve bireylerin etkileşimi, genellikle karmaşık ve çok katmanlıdır, bu yüzden onları tek bir boyutta anlamak mümkün değildir.…

“İtfa etmek” Ne Anlama Gelir? “İtfa etmek” terimi, Türkçede çoğunlukla bir borcun tamamen ya da kısmen ödenmesi ve yükümlülüğün ortadan kalkması anlamında kullanılır. Bu kavram hem günlük hukukî/finansal işlemlerde hem de akademik düzeyde tartışılan bir husustur. Tarihsel Arka Planı Kökeni Arapça olan “itfa” kelimesi Türkçeye geçerken farklı alanlara uygulanmış; ilk anlamlarında “söndürmek, sönümlemek” gibi fiziki süreçleri ifade ederken zamanla borç ilişkilerinde “ödeme yoluyla yükümlülüğü kapatma” anlamını kazanmıştır. [1] Osmanlı hukuk ve maliyesinde de borçların itfa edilmesi kavramı vardı; devletin veya mültezimlerin vergi, borç ve taahhütlerini ödeme suretiyle sona erdirmeleri bir itfa süreci olarak görülüyordu. Bu tarihsel kök, günümüz hukuk ve finans…

Ağırlık Dinamometre ile Ölçülür Mü? – Farklı Boyutlarıyla Derinlemesine Bir İnceleme Merhaba arkadaşlar, bugün birlikte merak uyandıran bir soruya dalacağız: Gerçekten bir ağırlık değerini ölçerken bir “dinamometre” kullanmak uygun mu? Bu yazıda kökenlerinden geleceğe uzanan yansımalarına kadar, teknik ve pratik yönleriyle birlikte ele alacağız. Hazırsanız başlıyoruz. — Kökenler: Dinamometre Ne İdir, Ağırlık Ne Demektir? Dinamometrenin doğuşu Dinámometre (aynı zamanda kuvvet ölçer) kavramı, esas itibarıyla bir kuvvetin — çekme ya da itme şeklinde — ölçülmesine yönelik cihazlarla başlar. Örneğin yaylı bir ölçüm cihazı (yay terazisi) uzama oranına göre kuvveti ölçer; bu, Hooke Yasası ile ilişkilidir: “yayın uzaması uygulanan kuvvetle orantılıdır”. ([celmi.com][1]) Ayrıca, “dynamometer”…

103/1 Madde Nedir? Toplumsal Yapıların ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik Analiz Bir Sosyolog Gözünden: Toplumsal Yapıların Birey Üzerindeki Etkisi Sosyolojik bir araştırmacı olarak, toplumsal yapıları ve bu yapıların bireylerin yaşamlarına etkilerini incelemek, insan davranışlarının daha derinlemesine anlaşılmasına olanak sağlar. Her toplum, bireylerini şekillendiren bir dizi norm, değer ve kural ile yapılandırılır. Bu kurallar, yalnızca bireylerin yaşam tarzlarını değil, aynı zamanda toplumsal ilişkiler ve güç dinamiklerini de belirler. Türkiye’deki “103/1 maddesi” de tam olarak bu toplumsal dinamiklerin bir sonucu olarak karşımıza çıkar. Ancak bu maddeyi anlamadan önce, toplumsal normların ve cinsiyet rollerinin nasıl işlediğine dair genel bir bakış açısına sahip…

1 Sâ Ne Kadar? Farklı Yaklaşımlar ve Toplumsal Etkiler Üzerine Bir İnceleme Hayatımızda zamanın ne kadar değerli olduğunu hepimiz biliyoruz. Ancak bir kavram var ki, hem zamanla hem de anlamıyla ilgili düşündüğümüzde farklı bakış açıları karşımıza çıkıyor: 1 sâ. Peki, 1 sâ ne kadar? Bu soru, hem sayısal bir hesaplama hem de toplumsal bir değer taşıyan bir soru olarak çeşitli açılardan incelenebilir. Bu yazıda, “1 sâ ne kadar?” sorusuna farklı perspektiflerden yaklaşmayı amaçlıyorum. Erkeklerin daha objektif, veri odaklı bakış açılarıyla kadınların duygusal ve toplumsal etkiler odaklı yaklaşımlarını karşılaştırarak, bu soruyu derinlemesine ele alacağız. Gelin, farklı bakış açılarıyla “1 sâ ne…

Trafikte Kimler Şikayet Edilir? Toplumsal Düzen, Eğitim ve Bireysel Sorumluluk Üzerine Bir İnceleme Bir eğitimci olarak, her zaman öğrenmenin dönüştürücü gücüne inanmışımdır. Öğrenme sadece bilgi edinmek değil; aynı zamanda toplumla daha uyumlu bir şekilde yaşayabilmek, başkalarına saygı gösterebilmek ve daha iyi bir dünyada var olmak için de bir araçtır. Öğrencilerimle her gün ders anlatırken, onların sadece akademik bilgi değil, aynı zamanda toplumsal sorumluluklarını da öğrenmelerini sağlamaya çalışıyorum. Trafik, tam da bu sorumlulukların en somut örneklerinden biridir. Peki, trafikte kimler şikayet edilir? Trafik düzeni, sadece araç kullananları değil, tüm toplumu ilgilendirir. Bu yazıda, trafikle ilgili şikayetlerin kimler hakkında yapıldığını, eğitimsel açıdan…

Süper Lig İlk Devre Ne Zaman Bitiyor? Ekonomik Perspektiften Bir Analiz Bir ekonomist olarak, kaynakların sınırlılığı ve seçimlerin sonuçları üzerine düşündüğümde, her türlü kararın sadece bireyleri değil, toplumu ve ekonomiyi de etkilediğini fark ederim. Süper Lig’in ilk devresinin ne zaman sona ereceği gibi bir konu, çoğu zaman futbolseverlerin ilgisini çekse de, bu tür organizasyonların zamanlaması aslında geniş bir ekonomik bağlamda değerlendirilmelidir. Futbolun sadece eğlence değil, aynı zamanda bir piyasa dinamiği ve toplumsal refah konusu olduğu gerçeği, Süper Lig’in ilk devresinin bitiş tarihinin daha derin anlamlar taşımasını sağlar. Futbol maçları, televizyon yayınları, reklamlar ve sponsorluklar gibi unsurlar, büyük bir ekonomik sistemin…

İstiklal Marşı “Irkıma” Ne Demek? İstiklal Marşı… Her duyduğumuzda kalbimizi bir ritimle hızlandıran, millet olarak kimliğimizi ve bağımsızlık mücadelesini hatırlatan o unutulmaz dizeler. Ama bir dakika, gerçekten “ırkıma” ne demek? Bu sözün tam anlamı nedir ve bizlere hangi mesajı verir? İşte, bu soruyu sormak, İstiklal Marşı’nın anlamını daha derinlemesine keşfetmek için harika bir fırsat sunuyor. Gelin, bu marşın bizim için ne ifade ettiğini, kökenlerinden bugüne nasıl şekillendiğini ve gelecekteki etkilerini birlikte inceleyelim. Kökenlerden Günümüze: İstiklal Marşı’nın Doğuşu İstiklal Marşı, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin simgesidir. 1921’de Mehmet Akif Ersoy’un kaleminden çıkan bu eserin, dönemin zorlu koşullarında halkı birleştiren, onurlu…

Word Kenarlık Nasıl Yapılır? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Bakış Hepimiz, yazılarımızı daha görsel ve dikkat çekici hale getirmek için çeşitli biçimlendirme araçlarını kullanıyoruz. Ama ya bir adım daha ileri gidip, belgeye daha fazla görsel çekicilik katacak bir detay eklesek? Word kenarlıkları, belgeye hem zarif bir görünüm kazandırır hem de yazının içeriğini vurgulamak için güçlü bir görsel araçtır. Ancak bu basit ama etkili özellik, sadece teknik bir detay değil; farklı kültürlerde ve toplumlarda nasıl algılandığına bakarak evrensel ve yerel dinamikleri de ortaya koyar. Daha önce hiç “Kenarlık eklemek” hakkında düşündünüz mü? Bu kadar basit bir işlemin, içerik üzerinde nasıl büyük…